LIFE - Διατροφή και διαβήτης κύησης

Κατηγορία: Διατροφή

27 11

Εκτύπωση

Τι είναι ο σακχαρώδης διαβήτης κύησης;

Ο σακχαρώδης διαβήτης κύησης (ΣΔΚ) είναι μια σοβαρή επιπλοκή της εγκυμοσύνης, στην οποία οι γυναίκες χωρίς προηγούμενη διάγνωση διαβήτη αναπτύσσουν χρόνια υπεργλυκαιμία κατά τη διάρκεια της κύησης. Στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτή η υπεργλυκαιμία είναι αποτέλεσμα της εξασθενημένης ανοχής στη γλυκόζη, λόγω της δυσλειτουργίας των παγκρεατικών β-κυττάρων, σε φόντο χρόνιας αντίστασης στην ινσουλίνη. Μια μελέτη, βρήκε ότι η κατάσταση αυτή σχετίζεται με επίμονη μεταβολική δυσλειτουργία στις γυναίκες ακόμη και 3 χρόνια μετά τον τοκετό , ξεχωριστά από άλλους κλινικούς παράγοντες κινδύνου.

Παράγοντες κινδύνου

Ο διαβήτης της εγκυμοσύνης είναι συχνός και προκύπτει στο 4-8% των κυήσεων. Αυξημένο κίνδυνο (σε ποσοστό έως και 14%) έχουν οι εξής περιπτώσεις γυναικών με:

1. Παχυσαρκία (Οι παχύσαρκες γυναίκες έχουν 4πλάσιο κίνδυνο ανάπτυξης διαβήτη κύησης, ενώ σε εκείνες με Δείκτη Μάζας Σώματος >40 είναι 9πλάσιος)
2. Δυτικοποιημένη διατροφή
3. Ηλικία μητέρας >35
4. Υπερβολική αύξηση βάρους κατά την κύηση
5. Ιστορικό διαβήτη κύησης σε προηγούμενη εγκυμοσύνη
6. Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
7. Οικογενειακό ιστορικό σακχαρώδους διαβήτη (1ου βαθμού συγγένεια) ή διαβήτη κύησης
8. Φυλή (λατίνοι, αφροαμερικάνοι)
9. Προηγούμενη ασθένεια με αντίσταση στην ινσουλίνη
10. Μακροσωμικό έμβρυο > 4κιλών

Αντιμετώπιση με διατροφή

Η θεραπεία διατροφής παραμένει η συμβατική προσέγγιση πρώτης γραμμής στη θεραπεία του σακχαρώδους διαβήτη κύησης (ΣΔΚ). Ο στόχος της διατροφής κατά την εγκυμοσύνη είναι η υποστήριξη των μεταβολικών αναγκών της μητέρας, του πλακούντα και του εμβρύου και μπορεί να είναι η πρώτη εισαγωγή σε μια ζωή υγιεινής διατροφής. Με αυτόν τον τρόπο, με τη διατροφική θεραπεία στο ΣΔΚ γίνεται μια πρώιμη παρέμβαση στον φαύλο κύκλο της παχυσαρκίας και του διαβήτη μεταξύ των γενεών .
Είναι σημαντικό ότι, επειδή ο επιπολασμός του ΣΔΚ έχει φτάσει σε ανησυχητικό ποσοστό ≥20% των κυήσεων , απαιτείται επειγόντως μια αποδοτική προσέγγιση στη διαχείριση. Ενώ ελέγχει την έκθεση του εμβρύου στη μητρική υπεργλυκαιμία και την υπερκατανάλωση, η αποτελεσματική διατροφή μπορεί να αντιμετωπίσει το GDM μειώνοντας τελικά την ανάγκη για φαρμακευτική αγωγή και εντατικοποίηση της χρήσης των πόρων υγείας. Οι έγκυες γυναίκες με διαβήτη θα πρέπει να παρακολουθούνται από διαιτολόγο όταν είναι δυνατόν.

Οι συστάσεις για την διατροφή περιλαμβάνουν:

• Στόχευση για συνεπή πρόσληψη υδατανθράκων στα γεύματα και τα σνακ για τη βελτιστοποίηση του γλυκαιμικού ελέγχου.
• Για τις γυναίκες με προϋπάρχοντα διαβήτη, εξατομικεύουμε το χρόνο και την απόσταση των γευμάτων και των σνακ με βάση το στάδιο της εγκυμοσύνης, της προτίμησης του τρόπου ζωής, των φαρμάκων και των θεραπευτικών στόχων.
• Ενθάρρυνση των γυναικών με ΣΔΚ να τρώνε 3 γεύματα και 2 ή περισσότερα σνακ την ημέρα.
• Επιλέγουμε τροφές που περιέχουν υδατάνθρακες, οι οποίες είναι χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη και έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες πιο συχνά.
• Συμπλήρωση βιταμινών και φολικού οξέος: Τουλάχιστον 3 μήνες πριν από τη σύλληψη και κατά τις πρώτες 12 εβδομάδες εγκυμοσύνης, συνιστάται σε γυναίκες με προϋπάρχοντα διαβήτη να συμπληρώνουν με 1,0 mg φολικού οξέος ημερησίως, είτε επιπλέον είτε ως μέρος ένα πολυβιταμινούχο.
• Η διατροφή πρέπει οπωσδήποτε να περιλαμβάνει 175 γρ. υδατάνθρακες στο ελάχιστο καθημερινά, καθότι η γλυκόζη είναι το κύριο καύσιμο για την ανάπτυξη του εμβρύου.
• Προτιμώνται σύνθετοι υδατάνθρακες, όπως τα δημητριακά (πολύσπορο ψωμί, ολικής αλέσεως δημητριακά) και τα φρούτα και λαχανικά, που επιδρούν λιγότερο στα μεταγευματικά επίπεδα σακχάρου απ’ ό,τι οι απλοί (άσπρο ψωμί, γλυκά).
• Ισορροπημένο πρωινό : Γάλα με δημητριακά ολικής άλεσης και φρούτο, τοστ με φρούτο, γιαούρτι με ξηρούς καρπούς και αποξηραμένα φρούτα αποτελούν μερικές απλές αλλά θρεπτικές επιλογές.

**Για το 2ο και 3ο τρίμηνο, οι γυναίκες με προϋπάρχοντα διαβήτη και ΣΔΚ συνιστάται να ακολουθούν τις οδηγίες για τη συμπλήρωση βιταμινών παρόμοιες με τις έγκυες γυναίκες χωρίς ΣΔΚ.

Οφέλη της διατροφής

Η κατάλληλη διατροφική θεραπεία για έγκυες γυναίκες με διαβήτη τύπου 1, τύπου 2 και διαβήτη κύησης (ΣΔΚ) μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση των περιγεννητικών αποτελεσμάτων:
• υποστηρίζοντας τον βέλτιστο έλεγχο του γλυκαιμικού ελέγχου
• επιτυγχάνοντας την επιτρεπόμενη αύξηση βάρους στη μητέρα
• διατηρώντας ή βελτιώνοντας την κατάσταση της διατροφικής υγείας για μία υγιή εγκυμοσύνη και βέλτιστη ανάπτυξη
• βοηθώντας στη σωστή ανάπτυξη εμβρύου.

Η εγκυμοσύνη είναι μια κατάσταση υψηλής μεταβολικής δραστηριότητας, στην οποία η διατήρηση της ομοιόστασης της γλυκόζης είναι ύψιστης σημασίας. Όταν ανιχνεύεται υπεργλυκαιμία στην έγκυο μητέρα, αυτό αναφέρεται ως ΣΔΚ, αν και η διαμάχη παραμένει πέρα από τα διαγνωστικά κριτήρια. Είναι πιθανό ότι γενετικοί, επιγενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες συμβάλλουν στην ανάπτυξη του ΣΔΚ και ότι οι σχετικοί μηχανισμοί είναι πολύπλοκοι και προχωρούν σε σημαντικό χρονικό διάστημα.

Γιαννιτσοπούλου Θ. Κάλλια, Κλινική Διαιτολόγος Διατροφολόγος